نیویارک: د ملګرو ملتونو د امنیت شورا د غونډې پر مهال هغه مسوده وړاندې شوه چې په غزه کې یې د سمدستي، بېقید و شرط او دایمي اوربند غوښتنه کوله، خو د امریکا د مخالفت له امله منظوره نه شوه او امرېکا دا مسوده وېټو کړه۔
دا خبر پخوانۍ ټویټر ،اوسنۍ ایکس د یو این نیوز په پاڼه خپور شوې دې، د خبر ترمخه د قرارداد په دې مسوده کې د حماس او نورو ډلو له لوري د ټولو بندیانو د سمدستي، بېدرېغه او د درناوي ډکو شرایطو پر اساس د خوشې کولو غوښتنه هم شامله وه.
د خبره ترمخه د رای پایله داسې وه چې په پینځلسو غړو کې ۱۴ ووټونه د قرارداد سره په ملاتړ کې راغلل خو یو امریکا ددې مسودې مخالفت وکړو.
د امنیت شورا د ۱۵ غړو هېوادونو له ډلې یوازې امریکا د مسودې مخالفت وکړ، په داسې حال کې چې پاتې ۱۴ هېوادونو ملاتړ وکړ.
سیاسي شنونکي وایي، چې په غزه کې د دایمی اوربند قرارداد مسوده د امریکا لوري د ویتو پرېکړه به د نړیوالو انتقادونو لړۍ نوره هم توده کړي، ځکه نړیواله ټولنه پرلهپسې د غزې د بشري ناورین د پای ته رسېدو غوښنہ کوی۔
ویټو پاور څه ته وایی؟
ویټو حق یا احتیار هغه ځانګړې اختیار دې چې په رای اچونه کې کارولې شی په ځانګړې ډول د ملګري ملتونو د امنیتي شورای د قراردادونو په منظورولو کې دا رای او حق کارولې شي. ددی معنی او مقصد دادې چې یو هیواد چې دا اختیار وکاروی نو هغه قرارد د منظورولو، تصویب څخه ودرولې شي.
پینځه هغه هیوادونه چې ویټو طاقت لري
د کوم هېواد یا ادارې ځانګړی صلاحیت چې په وسیله یې د هرې پرېکړې یا قرارداد مخه نیولای شي، که څه هم ټول نور هېوادونه ورسره موافق وي، دې ته ویټو طاقت ،ویټو رای ویلې شي. .
د ملګرو ملتونو د امنیت شورا پنځه دایمي غړي (امریکا، روس، چین، برتانیا، فرانسه) د ویټو حق لري. که هغوی کې هر یو کوم قرارداد ویټو کړي، نو هغه تصویب کېدالې یعني منظورولې نه شي.
دلته باید یادونه وشی چې دا اوسنۍ جګړه د کال ۲۰۲۳ له اکتوبر میاشتې ۷مې نیټې څخه هغه وخت پیل شوه، کله چې د حماس وسلهوالو د اسراییلو پر جنوب ناڅاپي برید وکړ. له همدې ورځې وروسته د اسراییلو او حماس ترمنځ جګړه پر دوام ده .
تر اوسه (سپتمبر ۲۰۲۵ پورې) د نړیوالو رسنیو او ملګرو ملتونو د راپورونو له مخې د غزې په تړانګه کې له ۴۰ زرو څخه زیات فلسطینیان شهیدان شوي چې ډېری یې ښځې او ماشومان دي ، په دې شخړه کې له ۹۰ زرو زیات کسان ټپیان شوي دي.
د رسنیو راپورونو ترمخه غزه کې شاوخوا ټول بنسټیز زیربناوې (روغتونونه، ښوونځي، برېښنا، اوبه او کورونه) په پراخه کچه ویجاړ شوي دي او په لکونو فلسطینی مسلمانان له غزه څخه نورو ګاونډي هیوادونو ته کډه شوي دي. .
دا هم باید یادونه وشی چې د اسراییلو په لور هم له حماس او نورو ډلو د بریدونو له امله زرګونه کسان وژل شوي یا ټپیان دي، خو د زیان لوی بار د فلسطینی ولس پر اوږو دې.
نورخبرونه