د افغانستان انټرنیشنل بانک چارواکي وایي چې له ۲۰۲۱ کال وروسته امریکا شاوخوا ۶ میلیارده ډالر نغدې پیسې د بشري مرستو په نوم کابل ته استولي، خو وروستي ارزونه ښيي چې دغه پیسې د ولس د اقتصاد د ژغورلو پر ځای د فساد، درغلۍ او د طالبانو د نظام د لا پیاوړتیا لامل شوې دي
تر هغه وروسته چې د افغانستان بانک اقتصادي سقوط تجربه کړي ملګرو ملتونو د امریکا په ملاتړ د نیویارک څخه کابل ته د نغدو ډالرو لېږد پیل کړ. دغه پیسې په افغانستان انټرنیشنل بانک کې د امانت په توګه کېښودل شوې او د هېواد د نقدو پیسو اصلي سرچینه وګرځېده
دغه ډالر طالبانو ته زمینه برابره کړه چې د بانک محدودیتونه کم کړي، د افغانۍ بیه ثابته وساتي او د اقتصاد د مصنوعي ثبات انځور رامنځته کړي
خو د سیګار له راپورونو ښکاري چې دغه پیسې عامو افغانانو ته د حقیقي مرستې پر ځای، طالبانو ته د پیسو د تبادلې، مالیې راټولولو او پر بشري موسسو د فشار له لارې د مالیې د لا ډېرو منابعو ترلاسه کولو فرصت ورکړی
بشري مرستندویه ادارو ویلي چې د طالبانو له لوري د باج اخیستنې، فشارونو او لاسوهنې له امله ډېری پروګرامونه د ګډوډۍ او ځنډ سره مخ شوي
راپورونه ښيي چې له ۲۰۰۲ وروسته په مستقیم یا غیر مستقیم ډول د امریکا له لوري د بیا رغونې له بودجې څخه له ۲۶ میلیارده ډالرو څخه ډېرې پیسې د ضایع، درغلۍ، فساد او ناسم مدیریت له امله له منځه تللې دي
د څار کمزوري میکانیزمونه، د حساب ورکولو نشتوالی او د دقیقو معلوماتو نادره شتون د دې لامل شوی چې پیسې د زورواکو، وسلهوالو شبکو او سیاسي ډلو لاس ته ولوېږي
سیګار څرګندوي چې طالبانو د نغدو مرستو پروګرامونه په نښه کړي، له مستحقینو څخه مالیه اخیستل شوې او مرستندویه ادارو ته اداري فشارونه زیات شوي دي
د تېرو شلو کلونو د ناکامیو تکرار
د سیګار پخوانیو راپورونو ته په کتو له ۲۰۰۲ نه تر ۲۰۲۱ پورې د امریکا له لوري په افغانستان کې د بیا رغونې پروژو کې ۲۶ میلیارده ډالر هم ضایع، لوټ او د درغلۍ ښکار شوي وو
اوس تازه موندنې ښيي چې له ۲۰۲۱ وروسته د افغانستان انټرنیشنل بانک له لارې لېږل شوې میلیاردي نغدې مرستې هم د همدې سرنوشت سره مخ شوي
دلته باید دا یادونه هم وشي چې پر ولس د ثبات او مرستې پر ځای دا پیسې له طالبانو سره د مالي ځواک، ادارې نفوذ، او د ټولنیز کنټرول د پراخېدو سبب شوي دي، که څه هم دا پیسې یو رقم بشري مرستې دي او باید چې د نارینه ،ښځینه او ماشومانو د خیرښیګړې لپاره لګول شوې وې خو له بده مرغه دا پیسې په دې سیکترو کې نه دي لګول شوې او ضایع شوي دي