پاکستان په تېرو څو ورځو کې د افغانستان په بېلابېلو سیمو او ولایتونو کابل، پکتیکا، خوست، ننګرهار او جلالاباد کې د لوړ مهارتي بریدونو له لارې د ټي ټي پي، بي ایل اې، داعش خراسان او د افغان طالبانو د مشخصو کمپونو پر ضد عملیات وکړل. دا ټول کمپونه د هند په اشاره او ترغیب د پاکستان پر ضد د ترهګرو عملیاتو لپاره کارول کېدل چې موخه پاکستان ناامني او بې ثباتي راوستل وو.
دا اقدامات یوازې د ځوابي بریدونو په توګه نه دي؛ بلکې د یو نوي دفاعي نظریی بنسټ جوړوي چې موخه یې دا ده چې ترهګري له جرړو را اوباسي. دا واضح پیغام دی چې پاکستان اوس د “دفاعي پوستې” نه وتلی او د “جوابي حکمت عملي” د پلي کېدو پړاو ته داخل شوی دی
پاک افغان اړیکې: د باور له بحران څخه تر نښتې پور
د افغان طالبانو د واکمنېدو وروسته دواړو هېوادونو ته د باور جوړولو ګڼ فرصتونه برابر شوي وو، خو د ټي ټي پي فعالیتونه، سرحدي بریدونه او د پراکسي جګړې تورونو وروسته دا اړیکې تر خپل حد پورې ترینګلې کړې دي
اوس حالت دې کچې ته رسېدلی چې پاکستان مستقیمآ دننه د افغان حدودو په داخل کې اهداف په نښه کوي، چې له امله یې دوهخواهه اړیکې په یو نوي او حساسو پړاو کې داخلې شوې دي
اوس د افغانستان حکومت باید پرېکړه وکړي چې ایا دوی به په خپله خاوره د ترهګرو لپاره د خوندي ځای په توګه پرېږدي او که ددوی په ضد به عملي ګامونه پورته کوي. که عملي ګامونه ونهنیسي، د پاکستان پالیسي روښانه ده، د هر برید ځواب به د افغانستان دننه دوی ته ورکول کیږي
دوحه خبرې: احتمالي پایلې او ستونزې
رپوټونه وايي چې نن ماښام دوحه کې خبرې کیږي چې په هغې کې به د دې ترینګلتیا دایمي حل په اړه بحث وشي. د پاکستان استازیتوب بهد استخباراتي سازمان مشر لیفټیننټ جنرال عاصم ملک او د دفاع وزیر خواجه آصف، او د افغانستان له لوري به ملا یعقوب او د افغان استخباراتو مشر عبد الحق واثق ګډون ولري.
دا غونډه په دوحه (قطر) کې روانه ده چې له کلونو راهیسې د افغانستان د شخړو د حل لپاره مهم مرکز پاتې شوی، خو اوسني شرایط ښيي چې دا خبرې به له دوديزو “مفاہمتي” مباحثو څخه توپیر ولري.د پاکستان دریځ اوس صریح او کلک دی: “که له افغان خاورې څخه ترهګري ونه درېږي، نو عملیات دوام لري.”
ایا دوحه خبرې شخړه کولې شي؟
ممکنه ده چې د دوحې خبرې د موقتي اوربند یا د باور جوړولو د اقدامونو پر سر موافقه رامنځته کړي، خو زمینی حقایق بل ډول دي.د افغان طالبانو دننه څانګو کې د ټي ټي پي او خراسان ډلې سره همدردۍ اوس هم شتون لري، او دا د پاکستان لپاره اصلي ګواښ دی.د پاکستان پوځي مشرتابه دا ځل ښکاره ، واضح او عملي اقدام غواړي، چې د وروستیو بریدونو له طریقه هم څرګند شوی دی.
د ځواک، دیپلوماتۍ او استقامت نوی توازن
دا څرګنده ده چې پاکستان اوس د دولتي خپلواکي د تحفظ لپاره هر ممکن حد ته د تلو چمتووالی لري.د افغان طالبانو لپاره دا پریکړه کونکی وخت دی چې یا به د دوهخوا اړیکو لپاره همکاري غوره کړي، یا باید د نړیوالې انزواء او اقتصادي فشار لپاره ځان چمتو کړي.
د پاکستان نوی دریځ به نه یوازې په سیمه کې توازن له سره تعریف کړي، بلکې د ترهګرۍ پروړاندې جګړه به په یو نوي نړیوال چوکاټ کې واچوي
دوحې خبرې اوس د افغان حکومت لپاره د سولې او شخړې ترمنځ د وروستي فرصت په توګه مطرحې دي. که افغان حکومت صادقانه ګامونه وانخیستل، نو سوېلي آسيا ممکن د یوې نوې غیراعلان شوې جګړې دروازه خلاصه کړي ، بل لور ته دا ځل پاکستان د دفاع په موډ کې نه، بلکې د یو ځانګړې تګلارې او پریکړه کولو په موډ کې دې