د ملګرو ملتونو د عمومي اسمبلۍ د ۸۰مې ناستې پر مهال د پاکستان په سرکاري پلاوي کې د یوې ښځې شتون سخت جنجال راپورته کړی دی. دغه ښځه د برېتانیا مېشته پاکستانۍ شنونکې او خبریاله ډاکټر شمع جونیجو ده، چې د اسرائیل په ملاتړ د خپلو پخوانیو څرګندونو له امله متنازعه بلل کېږي.
د هغې شتون یوازې په ټولنیزو رسنیو کې بحثونه راپورته نه کړل، بلکې سیاسي او د میډیا په حلقو کې هم پوښتنې راپورته شوې چې ولې داسې یوه څېره د پلاوي برخه جوړه شوه. .
د عکس شخړه
شخړه هغه وخت رامنځته شوه کله چې د پاکستان د دفاع وزیر خواجه آصف د ملګرو ملتونو د امنیت شورا په غونډه کې وینا کوله او شمع جونیجو یې د شاته څوکۍ پر سر لیدل کېده. کله چې دغه انځور خپور شو او ډیر زر په سوشل میډیا وایرل شو او د وپاکستان پر حکومت سختې نیوکې وشوې.
ناقدینو ویل چې په داسې حساسو شیبو کې د اسرائیل ملاتړ کوونکې او نظریات لرونکې څېره کولای شي د پاکستان دریځ زیانمن کړي.
شمع جونیجو څوک ده؟
ډاکټر شمع جونیجو د برېتانیا مېشته پاکستانۍ وکیله، سیاسي او دفاعي شنونکې او خبریاله ده. هغې په نظامي اخلاقیاتو کې پي ایچ ډي کړې او د خبریالۍ په برخه کې یې د پاکستان له حکومته د تمغه امتیاز لویه جایزه هم ترلاسه کړی. خو د هغې شهرت تل متنازع پاتې شوی، ځکه چې ډېری وخت یې د پاکستان د بهرنۍ او دفاعي تګلارې پر ضد څرګندونې کړي دي.
په تېر کې هغې د اسرائیل د رسمیت پېژندلو ملاتړ کړی، د اسرائیلي ټیکنالوژۍ ستاینه یې کړې او د اسرائیلي لومړي وزیر نتنیاهو سره لیدنه یې “ویاړ” بللی و. همدې خبرو په پاکستاني ولس او رسنیو کې متنازعه کړې ده.
د وزیر دفاع ځواب
کله چې د هغې انځور عام شو، خواجه آصف پر ټولنیزو رسنیو وضاحت خپور کړ او ویې ویل چې نه پوهېده د هغه شاته څوک به کیني. هغه زیاته کړه: “دا د بهرنیو چارو وزارت پرېکړه وي چې څوک او چیرې کښېني.” ده وویل د فلسطین سره خپله ژمنه شپېته کلنه ده او د اسرائیل او صهیونیزم په اړه یې دریځ یوازې د کرکې دی.
د بهرنیو چارو وزارت دریځ
د بهرنیو چارو وزارت هم وویل چې د شمع جونیجو نوم د رسمي پلاوي په لېست کې شامل نه و. په بیان کې ویل شوي: “د اړوندې مېرمنې نوم د هغه سند برخه نه و چې د مرستیال وزیر اعظم او د بهرنیو چارو وزیر اسحاق ډار تر لاسلیک لاندې و، نو د هغې څوکۍ ته هېڅ ډول رسمي منظوري نه وه ورکړل شوې.”
د شمع جونیجو ادعاوې
بل لور ته، شمع جونیجو پر ځان د لګېدلو تورونو رد وکړ او وویل چې هغه د وزیر اعظم سره په الوتکه کې نیویارک ته راغلې وه او د وزیر اعظم د ویناوو د لیکلو دنده ور سپارل شوې وه. هغې ادعا وکړه چې حتی د محرمو اسنادو لاسرسی یې هم درلود، چې دا خبره د حکومت له دریځ سره په ټکر کې ده او جنجال یې لا پسې زیات کړی دی.
هغې د نیوکو په ځواب کې لیکلي چې “د هند او اسرائیل لابي ټول هدف دا دی چې د وزیر اعظم تاریخي وینا او د ولسمشر ټرمپ سره لیدنې ته زیان ورسوي.”
سیاسي او خبري غبرګونونه
څو خبریالانو او سیاستوالو سخت غبرګون ښکاره کړ. تکړه خبریالې عایشه صدیقه وویل: “وزیر اعظم شهباز شریف ته هېڅ پروا نه شته چې شمع جونیجو د نتنیاهو په اړه څه فکر لري.” پخواني سناتور مشتاق احمد خان دا “د پاکستاني ولس سپکاوی” وباله او ویې ویل د اسرائیل نواز څېره په نړیوال فورم کې کېنول د منلو وړ نه ده.
خبریالې مهوش قماس خان په طنز سره د خواجه آصف انکار ته د هغه د شمع جونیجو سره ګډ انځورونه خپاره کړل او ویې ویل: “خواجه آصف شمع جونیجو نه پېژني؟” دا چلند د حکومتي وضاحتونو شکونه زیات کړل.
د اسرائیل په اړه د هغې پخواني څرګندونې
د شمع جونیجو پخواني څرګندونې دا لانجه لا پسې جدي کړې ده. په ۲۰۲۲ کې هغې په یوه پوسټ کې لیکلي وو چې که نتنیاهو سره وویني، عکس به یې د پروفایل په توګه کېږدي. هغې د اسرائیلي اوبه لګولو ټیکنالوژي د سندھ او جنوبي پنجاب لپاره “مناسبه” بللې وه.
دا څرګندونې د پاکستاني ولس غوسه لا پسې زیاتوي، ځکه چې پاکستان هېڅکله اسرائیل نه دی منلی او تل یې د فلسطین په ملاتړ کې ښکاره دریځ وړاندې کړې..
پاکستاني دریځ او ولسي حساسیت
په اساسي قانون او تګلاره کې لیکل شوي چې پاکستان به اسرائیل نه پېژني. د پاکستان پر پاسپورټ دا ماده لیکل شوې: “دا پاسپورټ د ټولو هېوادونو لپاره معتبر دی پرته له اسرائیل څخه.” په داسې حالت کې د اسرائیل نواز نظریاتو لرونکې څېره د پاکستان د پلاوي برخه ګرځول د ولسي احساساتو سره لوبې کول ګڼل کېږي.
د شمع جونیجو شتون په ملګرو ملتونو کې یو نوی جنجال راپورته کړی چې هم حکومت او هم د بهرنیو چارو وزارت یې له ستونزو سره مخ کړي دي. که څه هم دواړو ددې څخه لاتعلقي ښودلی، خو د هغوی څرګندونې ضد و نقیض دي، او د شمع جونیجو ادعاوې دا تضاد لا پسې څرګندوي.
دا قضیه څرګندوي چې پاکستان باید د خپلو نړیوالو پلاويو د ترکیب په اړه ډېر احتیاط وکړي. داسې څېرې چې د پاکستان له رسمي دریځ سره په ټکر کې وي، باید هېڅکله د نړیوالو فورمونو برخه ونه ګرځول شي. د اسرائیل د ملاتړ کوونکو شاملول نه یوازې ولسي حساسیتونو ته زیان رسوي، بلکې د پاکستان تاریخي او اصولي دریځ هم کمزوری کوي
نورخبرونه
روس ملګرو ملتونو کې په ایران د بندیزونو مخالفت کړې دې
ملګري ملتونه: د مسلمان هیوادونو مشرانو له نیتن یاهو وینا اوریدلو څخه بایکاټ وکړو