په داسې مهال چې روس حکومت اسلامی امارت په رسمیت پیژندلی دے او افغان دولت دا خپله لويه سفارتي او سياسي ګټه بولي خو بلخوا پاکستان او افغانستان بشمول نورو ملکونو کښې ميشته افغانان پریشانې کښې مبتلا دی او د خپل ژوند د راتلونکي ورسره فکر دے.افغانستان بدامنۍ او اوږد مهاله جهګړو لوجې په لکونو شمير کښې افغانان ګاونډی ملکونو پاکستان او ايران کښې ژوند کوي. د دې ملکونو واکمنو که هر څومره هم د دې مهاجرينو ميلمستيا وکړه خو بیا حالات داسې پيدا شول چې هم پاکستان او هم ایران دا افغانان په خپله خاوره يو بوجھ وګرځوو او د دوی د انخلا عمل يې چټک کړو.
ايران حکومت تير څو مياشتو راهسې په دغه هيواد کښې په قانونی او غير قانوني توګه ميشته کډوال ډی پورټ کولو عمل شورو کړي او د ايران واکمنو وئيلی دی چې د امريکه او نړيوالو ملکونو له بنديزونو په وجه نور ډ لکونو افغانانو له په خپله خاوره ځائې نه شی ورکولے او دوي ته ئې په رضاکارانه توګه ايران د پريښودو لپاره د شپږم جولائي نيټه مقرر کړي وه کومه چې اوس ختم شويده.د ايران د کډوالو وزارت چارواکي وائې چې صرف هغه افغانان ايران کښې د نور وخت لپاره پاتې کيدی شي کوم افغانان چې د مردم شمارۍ په فهرستونو کښې شامل دی يا راجسټر شوي وي. افغان ګډوالو په حواله د ايران پاليسۍ کښې په کابل د طالبآنو د قبضې وروسته بدلون راغلے دے.ايران هڅه کوی چې ټول افغانان دې هيواد څخه واپسي وکړی. د جون مياشتې په ديارلسمه نيټه چې کله اسرائيل په ايران ناڅاپي حملے وکړې او د ايران مهم او حساس مقامات ئې په نښه کړل نو ايران دولت سره فکر پيدا شو چې د کور دننه داسی عناصر موجوددی څوک چې د اسرائيل لپاره جاسوسي کوي.په اسرائيل د جوابی حملو سره سره ايران واکمنو د هغه شکمن کسانو په ضد پراخه عمليات شورو کول په چا باندی چې د اسرائيل د جاسوسانو ګمان کيدو په دې لټونی عملیاتو په مهال په ګن شمير کښې افغانان هم نيولي شويدی او پلټني تری کيږي. اسرائيل لپاره د جاسوسې کولو ټولو لوئې نقصان د افغان ګډوالو دا وشو چې ايران امنيتي ځواکونو په زور او زبردستې افغان د شړلو عمل تيز کړو او تيره مياشت ئې دوه لکه شپږ پنځوس زرو نه زيات افغانان خپل هيواد ته وليږل. دې افغانانو کښې اويا فيصده مهاجر په خپله مرضی کابل ته نه وو ستانه شوي بلکه په زوره د ایران نه ويستلي شوي وو.
افغانانو سره د بد چلن په دې معامله افغان دولت او د متحده قامونو کډوالي ادارے اندیښنې پورته کړي او ايران نه يې مطالبه کړی چی ګډوالو سره دې د نړيوال او بشري قوانينو مطابق سلوک وکړي او د دوی د انخلا مهلت دی وغزوي. اګرچه اسرائيل او امريکي سره روان معاملو او تاؤ تريخوالی لوجی ايران واکمنو د افغان دولت او د يو اين ايچ سی آر د چارواکو د مطالبو څه مثبت جواب نه دې ورکړې خو سفارتي پوهان وائی چې په منطقه کښې رامخې ته شوې پرمختګونو په وجه قوي امکان دے چې ایران دولت به د افغانانو د ډي پورټ کولو په فيصلو او پاليسو کښې بدلون راولی او د دوی د قيام موده کښې به توسيع وکړی. بل خوا په پاکستان کښې ميشته پی او آر کارډ لرونکي افغانانو د قيام موده هم د سيوا کیدو امکان دے