د ۱۹۴۰ کال د مارچ ۲۳ مې نه هاخوا: پاکستان، هویت، او د نوې استعماري دور
مارچ ۲۳، ۱۹۴۰ — واقعاً آزادي څه معنی لري؟ آیا ازادي یوازې د استعماري بیرغ د راټیټولو سره راځي، که نه بیا غلامي په بل ډول دوام لري — د اقتصادي کنټرول، کلتوري له منځه وړلو، او د روایت د Manipulation له لارې؟
کله چې پاکستان د مارچ ۲۳ یادونه کوي، کوم چې د لاهور قرارداد (چې وروسته د پاکستان قرارداد په نوم یاد شو) نښه ده، موږ ته یادونه کوي چې د ځان ټاکنې مبارزه په ۱۹۴۷ کې ختمه نه شوه، بلکې بله بڼه یې خپله کړه.
په دې تاریخي ورځ، مسلم لیگ په رسمي توګه هغه حقیقت اعلان کړ چې د اوږدې مودې راهیسې نه و ویل شوی: د جنوبي آسیا مسلمانان یوازې د دیني ډلې په توګه نه، بلکه د یوې ځانګړې تمدن په توګه پېژندل کېږي، چې خپل سیاسي، اقتصادي، او ټولنیز چوکاټ لري. دا هویت د اسلام د لومړنیو سفرونو نه نیولې تر دهلي سلطنت او مغلي دور پورې ژور ریښې لري.
که څه هم د برتانوي استعمار حکومت ختم شو، خو استعماري نظام بدلون وکړ، ختم نه شو. دودیز استعماري واک مستقیم حکومتداری، پوځ، او قانوني کنټرول و، خو نن ورځ استعماري واک په نرم ډول له لارې دوام لري لکه د کامن ویلتھ، برتانوي کونسل، او غربي مالي سازمانونه چې خپل اقتصادي او سیاسي نفوذ ساتي. د انګلیسي ژبې زده کړه او کلتوري معیارونه د ځوانو پوړونو ذهنونه لا تر اوسه د لویدیځ په خوا راکاږي.
اقتصادي لحاظه، پاکستان د نړیوالو مالي ادارو لکه نړیوالې پیسو صندوق (IMF) او نړیوال بانک سره تړلی دی، چې د پورونو شرایط د استعماري دورو د استثمار یادونه کوي، بېوزلي زیاتوي او د عامه خدماتو پانګه کموي.
هویت لا هم د برید لاندې دی. نړیوال او سیمهییز رسنۍ اکثره د جنوبي آسیا مسلمانان د ترهګرو یا قربانیانو په توګه ښيي، چې د دوی هویت محدودوي او یووالي ته زیان رسوي. کلتوري استعمار دودیز رواجونه له منځه وړي، او انګلیسي ژبه د ټولنې په جلاوالي کې مرسته کوي.
په نړیواله کچه، پاکستان په هغو شخړو کې ښکیل شوی چې د خپلو ملي ګټو پر ځای د بهرنیو فشارونو پایله ده. د سیمې ګاونډي هند د خپلو مسلمانانو پر ضد پالیسۍ عملي کوي، چې دا یو لوی نړیوال چیلنج دی.
د ۱۹۴۰ کال مارچ ۲۳ د ازادۍ نښه نه ده، بلکې د بشپړ خپلواکۍ لپاره نښه ده چې لا هم بشپړه شوې نه ده. ازادي نن د اقتصادي، فکري، او کلتوري استعماري تړونونو د ماتولو په معنی ده، خپل روایتونه بېرته راژوندي کول او خپلواک اقتصاد جوړول.
پاکستان باید وپوهيږي چې ایا ریښتیا آزاده شوی دی که یوازې د یو ډول کنټرول ځای بل کنټرول نیولی دی؟ د آزادي مبارزه نور په میدانونو کې نه بلکې په ښوونځیو، رسنیو، سیاست او عامه پوهاوي کې روانه ده.
د لاهور قرارداد موخه د یوه تمدن د عزت او هویت ساتنه وه. نن ورځ موږ ته اړتیا ده چې په فعال مقاومت سره د نوې استعماري سیسټمونو پر ضد ودریږو او د یو خپلواک، ځواکمن، او یو موټي پاکستان لپاره کار وکړو.